کشف عجیبترین باجافزار به نام Azov

کشف عجیبترین باجافزار به نام Azov: ویژگیها، تهدیدات و نحوه مقابله
در سال ۲۰۲۳، متخصصان امنیتی شاهد کشف یکی از عجیبترین و خطرناکترین انواع باجافزار (Ransomware) در سال بودند که با نام Azov شناخته شد. این باجافزار نه تنها از نظر فنی قابلیتهای منحصر به فردی دارد، بلکه رفتار غیرمعمولش در هدفگیری، نوع اجرای حمله و حتی ساختار پیامهای رانسوم نیز توجه زیادی را به خود جلب کرده است.
در این مقاله از مجموعه ند، به بررسی جامع این باجافزار از جمله منبع ظاهری آن، روش انتشار، عملکرد داخل سیستم، پیامهای تعجبآور آن، و راهکارهای مقابله با آن میپردازیم.
🔍 ۱. Azov چیست؟
Azov یک باجافزار جدید است که برای اولین بار در نیمه دوم سال ۲۰۲۳ شناسایی شد. این باجافزار ابتدا توسط شرکتهای امنیتی مانند Kaspersky , Bitdefender و SentinelOne گزارش شد و به دلیل رفتارهای غیرمعمولش مورد توجه قرار گرفت.

مشخصات کلی:
- نوع: Ransomware
- روش انتشار: معمولاً از طریق اسکریپتهای مخرب، فایلهای Office آلوده و اکسپلویتهای IE
- اهداف: سازمانهای دولتی، شرکتهای خدماتی و بنگاههای کوچک/متوسط
- رمزگذاری: AES + RSA
- پسوند فایلهای رمزگذاری شده:
.azov
🧬 ۲. ویژگیهای منحصر به فرد Azov
✅ رفتار غیرمعمول در هدفگیری
A zov تمایل دارد فقط فایلهای مهم و حیاتی را رمزگذاری کند، نه تمام فایلهای موجود در سیستم. این رویکرد باعث میشود قربانی بتواند به صفحه رانسوم دسترسی داشته باشد و به طور مؤثرتری تحت فشار قرار گیرد.
✅ استفاده از زبانهای مختلف در پیام رانسوم
A zov پیامهای رانسوم خود را به چند زبان ارائه میدهد ، از جمله انگلیسی، روسی، آلمانی و حتی اکرانهای قدیمی از زبانهای قدیمی یا نادر! این موضوع ممکن است برای ایجاد سردرگمی یا فراموشی هویت واقعی هکرها باشد.
✅ عدم استفاده از سرور C2 متمرکز
Azov به جای استفاده از یک سرور مرکزی برای ارتباط (Command and Control)، از روشهای غیرمستقیم و غیرقابل ردیابی مثل شبکه Tor و حتی وبسایتهای عمومی برای انتقال کلید رمزگشایی استفاده میکند.
✅ استفاده از تکنیکهای Anti-Debugging
برخلاف بسیاری از باجافزارهای قبلی، Azov از تکنیکهای پیشرفتهای برای جلوگیری از تحلیل رفتاری و دیباگ استفاده میکند. این باعث میشود تحقیقات امنیتی برای کشف نقاط ضعف آن بسیار دشوار شود.
⚠️ ۳. نحوه انتشار و اجرا
Azov اغلب از طریق حملات فیشینگ و اسکریپتهای مخرب در فایلهای Word و Excel منتشر میشود. این فایلها حاوی ماکروهای مخرب هستند که پس از اجرا، بدون نیاز به اجازه کاربر، فایلها را رمزگذاری میکنند.
همچنین، این باجافزار در محیطهای شبکهای با اتصال ضعیف به امنیت IT بیشترین خسارت را وارد میکند، زیرا قادر است به سرعت از طریق SMB و سایر پروتکلهای شبکه، به سیستمهای دیگر سرایت کند.
💬 ۴. پیام رانسوم و تقاضای باج
پس از رمزگذاری فایلها، A zov یک فایل README.txt
در تمام پوشههای دارای فایل رمزگذاری شده ایجاد میکند. محتوای این فایل شامل:

جالبتر اینکه، در برخی موارد، این پیام حاوی نوشتههای شعرگونه، سخنان معروف یا حتی پیامهای فلسفی بوده است!
🛡️ ۵. چگونه از Azov محافظت کنیم؟
✅ بهروزرسانی سیستم
همیشه سیستمعامل و نرمافزارهای خود را بهروز نگه دارید. Azov اغلب از ثغرهای قدیمی استفاده میکند.
✅ فیلتر کردن ایمیلهای مشکوک
استفاده از سیستمهای ضد فیشینگ و فیلترینگ ایمیل بسیار موثر است. فایلهای ضمیمه ایمیل، منبع اصلی انتشار این باجافزار هستند.
✅ پشتیبانگیری منظم (Backup)
پشتیبانگیری منظم از دادهها به روش ۳-۲-۱ (سه کپی، دو رسانه، یک محل دورافتاده) بهترین راهکار برای مقابله با باجافزار است.
✅ استفاده از نرمافزارهای ضد ویروس پیشرفته
نرمافزارهایی مانند Bitdefender, Kaspersky, Malwarebytes و ESET در تشخیص و جلوگیری از اجرای Azov عملکرد خوبی داشتهاند.
✅ غیرفعال کردن ماکروها
در برنامههای Microsoft Office، ماکروها را غیرفعال کنید و فقط در صورت لزوم و از منابع مطمئن فعال کنید.
🧪 ۶. آیا فایلهای رمزگذاری شده با A zov قابل بازیابی هستند؟
در حال حاضر، هیچ ابزار رایگانی برای رمزگشایی فایلهای رمزگذاری شده با A zov وجود ندارد . با این حال، اگر قربانی اقدام به پشتیبانگیری قبل از حمله کرده باشد، میتواند دادههای خود را بازیابی کند.
همچنین، برخی شرکتهای امنیتی در حال تحقیق برای یافتن 漏洞 (exploit) در الگوریتم رمزگذاری این باجافزار هستند.
⚠️ توصیه نمیشود با هکرها پول بدهید، زیرا نمیتوان اطمینان حاصل کرد که فایلها بازگردانده میشوند.
🌐 ۷. تأثیر جغرافیایی و گروههای هدف
Azov در سراسر جهان دیده شده است، اما بیشترین موارد آن در:
- آمریکای شمالی
- اروپای شرقی
- آسیای جنوب شرقی
این باجافزار بیشتر به سازمانهای دولتی و خدماتی حمله میکند و اغلب در محیطهای کاری با مدیریت ضعیف امنیتی بیشترین خسارت را وارد میکند.
🧠 ۸. تحلیل رفتاری و هویت احتمالی هکرها
تحلیگران امنیتی بر این باورند که Azov احتمالاً توسط گروههای مستقل یا هکرهای سوءاستفادهگر از باجافزارهای موجود توسعه داده شده است. برخی اشاره میکنند که این باجافزار شباهتهایی با باجافزارهای قدیمیتر مانند LockBit و BlackMatter دارد.
اما وجود محتوای غیرمعمول در پیام رانسوم و عدم وجود هویت واضح، مشخص نکردن اینکه آیا گروهی خاص یا یک فرد منفرد پشت این حملات است .

📉 ۹. تأثیر اقتصادی و اجتماعی A zov
از آنجا که Azov به خصوص به سازمانهای خدماتی و دولتی حمله میکند، خسارات مالی و اجتماعی قابل توجهی ایجاد کرده است. در برخی موارد، توقف خدمات بحرانی به دلیل رمزگذاری فایلهای حساس، منجر به زیانهای میلیونی و اختلال در زندگی عمومی شده است.
این موضوع نشان میدهد که امنیت سایبری نه تنها یک مسئله فنی، بلکه یک چالش استراتژیک است.
معرفی محصول تجهیزات شبکه:
پچ کورد ۳ متری cat6 sftp نگزنس (طرح ایرانی)
📝 ۱۰. نتیجهگیری
Azov یکی از عجیبترین باجافزارهای دنیای سایبری در سال ۲۰۲۳ محسوب میشود. این باجافزار نه تنها از نظر فنی پیشرفته است، بلکه رفتارهای غیرمعمولی در هدفگیری، ارتباط و انتشار دارد.
با این حال، پیشگیری بهترین راهکار است . افراد و سازمانها باید با آموزش، بهروزرسانی سیستم، پشتیبانگیری منظم و استفاده از ابزارهای امنیتی، خود را در برابر این تهدیدات آماده کنند.
همچنان بخوانید : دور زدن هشدارهای امنیتی مایکروسافت توسط یک بدافزار
❓ ۱۱. سوالات متداول
Q: Azov چطور فایلها را رمزگذاری میکند؟
A: با استفاده از ترکیبی از الگوریتمهای AES و RSA، فایلها را رمزگذاری میکند و پسوند .azov
را به آنها اضافه میکند.
Q: آیا میتوان فایلهای رمزگذاری شده با a zov را بدون پرداخت باج بازیابی کرد؟
A: اگر پشتیبان (Backup) وجود داشته باشد، بله. در غیر این صورت، در حال حاضر ابزار رسمیی برای رمزگشایی وجود ندارد.
Q: چطور میتوان تشخیص داد که سیستم تحت حمله a zov قرار گرفته است؟
A: ظاهر شدن فایل README.txt
در پوشهها و تغییر پسوند فایلها به .azov
نشانههای مشخصی هستند.
مرتبط: