تفاوتهای کلیدی سوئیچ سوئیچ لایه دو و لایه سه
در دنیای شبکه، سوئیچ (Switch) یکی از اساسیترین و پرکاربردترین تجهیزات است که برای اتصال دستگاهها در یک شبکه محلی (LAN) مورد استفاده قرار میگیرد. هر کدام از این سوئیچها دارای قابلیتها، عملکرد و کاربردهای متفاوتی هستند. در این مقاله از مجموعه ند به صورت جامع به تفاوتهای کلیدی بین سوئیچ لایه دو و لایه سه خواهیم پرداخت.
با این حال، سوئیچها به دو دسته اصلی تقسیم میشوند:
🔹 سوئیچ لایه دو (Layer 2 Switch)
🔹 سوئیچ لایه سه (Layer 3 Switch)
📌 آشنایی با لایههای OSI
قبل از بررسی تفاوت سوئیچها، نیاز است با مدل OSI آشنا شویم:

🧰 سوئیچ لایه دو (Layer 2 Switch)
✅ نحوه کار:
- فقط براساس آدرس MAC دستگاهها عمل میکند.
- اطلاعات IP و VLAN را تشخیص میدهد ولی نمیتواند بین VLANها روت کند.
- جدول MAC Address را نگهداری میکند و دادهها را به پورت مناسب ارسال میکند.
🔐 قابلیتهای سوئیچ لایه ۲:
- پشتیبانی از VLAN
- پورت ترانکینگ
- Spanning Tree Protocol (STP)
- Port Security
- QoS اولیه
🚫 محدودیتهای سوئیچ لایه ۲:
- بدون پشتیبانی از Gateway و روتینگ
- عدم توانایی در ارسال داده بین شبکههای مختلف (VLANها)
- نیاز به روتر یا سوئیچ لایه ۳ برای ارتباط بین VLANها
💡 کاربردهای متداول:
- استفاده در شبکههای کوچک و محلی
- اتصال دستگاههای داخل یک VLAN
- زمانی که نیاز به مدیریت شبکه ساده وجود دارد
🛠 سوئیچ لایه سه (Layer 3 Switch)
✅ نحوه کار:
- علاوه بر لایه ۲، روی لایه ۳ (شبکه) هم کار میکند.
- قادر است بین VLANها روت کند و به عنوان یک روتر داخلی عمل کند.
- از جدول روتینگ (Routing Table) استفاده میکند و میتواند با پروتکلهایی مثل RIP, OSPF کار کند.
🔥 قابلیتهای سوئیچ لایه ۳:
- پشتیبانی از VLAN و IP routing
- قابلیت ایجاد Interface VLAN
- پشتیبانی از Static Routing و Dynamic Routing
- مدیریت پهنای باند و QoS پیشرفته
- عملکرد بالاتر نسبت به روترهای معمولی (به دلیل استفاده از سختافزار ASIC)
🚫 محدودیتهای سوئیچ لایه ۳:
- قیمت بالاتر از سوئیچ لایه ۲
- برای شبکههای کوچک اضافی است
- نیاز به دانش بالاتر برای تنظیمات پیشرفته
💡 کاربردهای متداول:
- استفاده در شبکههای بزرگ مانند دانشگاهها و سازمانها
- موقعی که نیاز به ارتباط بین VLANها وجود داشته باشد
- در محیطهایی که سرعت بالا و روتینگ داخلی ضروری است
⚙️ مقایسه سوئیچ لایه دو و لایه سه

🎯 کاربردهای عملی و تصمیمگیری
✅ وقتی سوئیچ لایه ۲ مناسب است:
- شبکه کوچک با یک VLAN
- دفتر کوچک با تعداد کمتر از ۵۰ دستگاه
- زمانی که فقط نیاز به اتصال دستگاهها به یک سوئیچ مرکزی است
- هزینه مهمترین عامل است
✅ وقتی سوئیچ لایه ۳ مناسب است:
- شبکه با چندین VLAN
- سازمانهای بزرگ با نیاز به روتینگ داخلی
- زمانی که به دنبال افزایش سرعت انتقال بین VLANها هستید
- زمانی که میخواهید از یک دستگاه هم Switch و هم Router داشته باشید
🤔 آیا سوئیچ لایه ۳ جایگزین روتر است؟
با وجودی که سوئیچ لایه ۳ میتواند روت کند، اما جایگزین روتر معمولی نیست . روترها:
- پشتیبانی از NAT، Firewall و DHCP Server قویتری دارند
- میتوانند بین شبکه محلی (LAN) و اینترنت (WAN) ارتباط برقرار کنند
- امنیت بیشتری در برابر حملات خارجی و ویروس ها ارائه میدهند
بنابراین:
- سوئیچ لایه ۳ = روتر داخلی
- روتر = ارتباط بین LAN و WAN
🔒 امنیت و مدیریت شبکه
🔚 جمعبندی