تفاوت‌های کلیدی سوئیچ سوئیچ لایه دو و لایه سه

در دنیای شبکه، سوئیچ (Switch) یکی از اساسی‌ترین و پرکاربردترین تجهیزات است که برای اتصال دستگاه‌ها در یک شبکه محلی (LAN) مورد استفاده قرار می‌گیرد. هر کدام از این سوئیچ‌ها دارای قابلیت‌ها، عملکرد و کاربردهای متفاوتی هستند. در این مقاله از مجموعه ند به صورت جامع به تفاوت‌های کلیدی بین سوئیچ لایه دو و لایه سه خواهیم پرداخت.

با این حال، سوئیچ‌ها به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
🔹 سوئیچ لایه دو (Layer 2 Switch)
🔹 سوئیچ لایه سه (Layer 3 Switch)

📌 آشنایی با لایه‌های OSI

قبل از بررسی تفاوت سوئیچ‌ها، نیاز است با مدل OSI آشنا شویم:

سوئیچ لایه دو با سوئیچ لایه سه

🧰 سوئیچ لایه دو (Layer 2 Switch)

✅ نحوه کار:

  • فقط براساس آدرس MAC دستگاه‌ها عمل می‌کند.
  • اطلاعات IP و VLAN را تشخیص می‌دهد ولی نمی‌تواند بین VLANها روت کند.
  • جدول MAC Address را نگهداری می‌کند و داده‌ها را به پورت مناسب ارسال می‌کند.

🔐 قابلیت‌های سوئیچ لایه ۲:

  • پشتیبانی از VLAN
  • پورت ترانکینگ
  • Spanning Tree Protocol (STP)
  • Port Security
  • QoS اولیه
 سوئیچ لایه دو (Layer 2 Switch)

🚫 محدودیت‌های سوئیچ لایه ۲:

  • بدون پشتیبانی از Gateway و روتینگ
  • عدم توانایی در ارسال داده بین شبکه‌های مختلف (VLANها)
  • نیاز به روتر یا سوئیچ لایه ۳ برای ارتباط بین VLANها

💡 کاربردهای متداول:

  • استفاده در شبکه‌های کوچک و محلی
  • اتصال دستگاه‌های داخل یک VLAN
  • زمانی که نیاز به مدیریت شبکه ساده وجود دارد

🛠 سوئیچ لایه سه (Layer 3 Switch)

✅ نحوه کار:

  • علاوه بر لایه ۲، روی لایه ۳ (شبکه) هم کار می‌کند.
  • قادر است بین VLANها روت کند و به عنوان یک روتر داخلی عمل کند.
  • از جدول روتینگ (Routing Table) استفاده می‌کند و می‌تواند با پروتکل‌هایی مثل RIP, OSPF کار کند.

🔥 قابلیت‌های سوئیچ لایه ۳:

  • پشتیبانی از VLAN و IP routing
  • قابلیت ایجاد Interface VLAN
  • پشتیبانی از Static Routing و Dynamic Routing
  • مدیریت پهنای باند و QoS پیشرفته
  • عملکرد بالاتر نسبت به روترهای معمولی (به دلیل استفاده از سخت‌افزار ASIC)

🚫 محدودیت‌های سوئیچ لایه ۳:

  • قیمت بالاتر از سوئیچ لایه ۲
  • برای شبکه‌های کوچک اضافی است
  • نیاز به دانش بالاتر برای تنظیمات پیشرفته
 سوئیچ لایه سه (Layer 3 Switch)

💡 کاربردهای متداول:

  • استفاده در شبکه‌های بزرگ مانند دانشگاه‌ها و سازمان‌ها
  • موقعی که نیاز به ارتباط بین VLANها وجود داشته باشد
  • در محیط‌هایی که سرعت بالا و روتینگ داخلی ضروری است

⚙️ مقایسه سوئیچ لایه دو و لایه سه

تفاوت سوئیچ لایه دو و سه


🎯 کاربردهای عملی و تصمیم‌گیری

✅ وقتی سوئیچ لایه ۲ مناسب است:

  • شبکه کوچک با یک VLAN
  • دفتر کوچک با تعداد کمتر از ۵۰ دستگاه
  • زمانی که فقط نیاز به اتصال دستگاه‌ها به یک سوئیچ مرکزی است
  • هزینه مهم‌ترین عامل است

✅ وقتی سوئیچ لایه ۳ مناسب است:

  • شبکه با چندین VLAN
  • سازمان‌های بزرگ با نیاز به روتینگ داخلی
  • زمانی که به دنبال افزایش سرعت انتقال بین VLANها هستید
  • زمانی که می‌خواهید از یک دستگاه هم Switch و هم Router داشته باشید

🤔 آیا سوئیچ لایه ۳ جایگزین روتر است؟

با وجودی که سوئیچ لایه ۳ می‌تواند روت کند، اما جایگزین روتر معمولی نیست . روترها:

  • پشتیبانی از NAT، Firewall و DHCP Server قوی‌تری دارند
  • می‌توانند بین شبکه محلی (LAN) و اینترنت (WAN) ارتباط برقرار کنند
  • امنیت بیشتری در برابر حملات خارجی و ویروس ها ارائه می‌دهند

بنابراین:

  • سوئیچ لایه ۳ = روتر داخلی
  • روتر = ارتباط بین LAN و WAN

🔒 امنیت و مدیریت شبکه

ویژگی
سوئیچ لایه ۲
سوئیچ لایه ۳
ACL (Access Control List)
محدود
پیشرفته
QoS
پایه
پیشرفته
امنیت VLAN
بله
بله + قابلیت اضافی
پشتیبانی از Policy-Based Routing
❌ خیر
✔️ بله
امکان ایجاد VRF
❌ خیر
✔️ بله

 


🔚 جمع‌بندی

معیار
سوئیچ لایه ۲
سوئیچ لایه ۳
لایه کاری
لایه ۲
لایه ۲ و ۳
روتینگ
❌ خیر
✔️ بله
ارتباط بین VLANها
❌ خیر
✔️ بله
قیمت
کمتر
بیشتر
قابلیت‌های پیشرفته
محدود
گسترده
سرعت
سریع
بسیار سریع‌تر
کاربرد
شبکه‌های کوچک
شبکه‌های بزرگ